Ekstrakcja ósemek i zębów zatrzymanych

 

Lek. dent. Mateusz Stolarski

Dental Quality, Kozienice

 

Panuje ogólne przekonanie, że zęby ósme zawsze trzeba wyrywać? Czy to prawda? Czy jest to konieczność?

Trzecie zęby trzonowe, nazywane powszechnie ósemkami, często bywają problematyczne dla jego właściciela. Wynika to z niewystarczającej ilości miejsca do ich wyrznięcia czy nieprawidłowego ich ułożenia. Ósemki są zębami, które ze względu na swoje położenie, ciężko zachować w idealnej czystości co może skutkować nawracającymi stanami zapalnymi dziąsła czy pojawieniem się próchnicy. Jednak nie wolno zakładać, że wszystkie trzecie zęby trzonowe są do usunięcia, ponieważ nie wszystkie generują problemy. BA! Czasami, gdy pacjentowi brakuje kilku zębów, ósemki odgrywają kluczową rolę w zachowaniu prawidłowej funkcji całego narządu żucia.

Pacjenci często obawiają się komplikacji po zabiegu usuwania ósemki tj. opuchlizna, silny ból etc. Czy współczesna stomatologia może dać gwarancję wykonania takiego zabiegu bez bólu i powikłań?

Każda procedura medyczna, o charakterze inwazyjnym, niesie ze sobą ryzyko powikłań, komplikacji, trzeba o tym pamiętać. Współczesna stomatologia oferuje nam urządzenia, techniki zabiegowe, które minimalizują odczucia bólu czy ryzyko pojawienia się powikłań. Dochodzi do tego, że coraz częściej pacjenci po usunięciu ósemek nie muszą nawet brać tabletek przeciwbólowych! Niestety nie można dać gwarancji, że nie będzie bólu po zabiegu albo jakiegoś powikłania. Jak wspomniałem na początku, każda procedura medyczna niesie takie ryzyko, a każdy pacjent goi się nieco inaczej. Jest to bardzo indywidualne.

Jak wygląda proces gojenia po usunięciu zęba? Czy jest bolesny i długotrwały? Czy wszystko można jeść i pić i jak wygląda higiena?

Zakładając, że zaplanujemy zabieg usunięcia ósemki wykorzystując tomografię komputerową 3D (CBCT), wykonamy go sprawnie, wykorzystując urządzenia małoinwazyjne do piezochirurgii, zastosujemy czynniki wzrostu (CGF), wówczas możemy się spodziewać szybkiego i często bezbolesnego gojenia. Podaje się, że najmniej przyjemne po zabiegu są pierwsze 2-3dni.

Jeżeli chodzi o jedzenie, to pierwszej doby, unikamy gorących pokarmów, zalecane jest nawet schłodzenie okolicy zabiegowej lodami czy zimnymi okładami. Unikamy również wysiłku fizycznego. Należy szczotkować normalnie, zachowując ostrożność w okolicy usuniętego zęba.

Czasami mamy do czynienia z tzw. zębami zatrzymanymi? Czy w takich przypadkach konieczne jest usuwanie zęba?

W przypadku „zębów zatrzymanych”, czyli zębów, które utkwiły częściowo lub całkowicie pod poziomem dziąsła, decyzja odnośnie ich usunięcia powinna być uzależniona od przyjętego planu leczenia. Jeżeli mogą one uniemożliwiać albo utrudniać przeprowadzenie leczenia, np. ortodontycznego lub protetycznego, wówczas jest wskazanie do ich usunięcia. Nie wszystkie zęby zatrzymane należy usuwać.

Czy jest to bardzo skomplikowany zabieg? Czy trzeba się jakoś szczególnie do niego przygotować?

Usuwanie „zębów zatrzymanych” należy do nieco trudniejszych zabiegów z zakresu chirurgii jamy ustnej. Taki zabieg może trwać 15 minut, a może i 2 godziny. Zależne to jest od ułożenia takiego zęba w stosunku do sąsiednich zębów i struktur anatomicznych oraz kąta jego nachylenia. Ale również od doświadczenia operatora oraz narzędzi stomatologicznych, którymi dysponuje. Bardzo pomocne jest wykonanie badania tomograficznego przed zabiegiem, w celu optymalnego zaplanowania zabiegu chirurgicznego.

Po zabiegu proces gojenia jest dłuższy, wskazane są inne zalecenia? Na pewno istotna jest kwestia usuwania szwów, ale czego jeszcze mamy się spodziewać decydując się na zabieg usuwania zębów zatrzymanych?

Zabiegi chirurgiczne usuwania zatrzymanych zębów trzonowych wymagają niestety większej ingerencji chirurgicznej, niż zwykłe ekstrakcje zębów.  Większa ingerencja chirurgiczna skutkuje nieco większym odczynem zapalnym tkanek otaczających ząb, czyli obrzękiem, bólem, zaczerwieniem, podwyższeniem temperatury. Zastosowanie metod zmniejszających inwazyjność zabiegu, o których wspomniałem wcześniej, uprzyjemnia pacjentowi proces gojenia. Czasami konieczne jest jednak zastosowanie antybiotykoterapii, o czym decyduje lekarz wykonujący zabieg.

Jak przekonałby Pan pacjentów do nieunikania ekstrakcji zębów? Co mógłby im Pan powiedzieć, by nie obawiali się takich zabiegów?

Relacja pacjent-lekarz musi być oparta na wzajemnym zaufaniu. Lekarz powinien działać zgodnie ze sztuką lekarską, aktualnymi wytycznymi  oraz możliwie mało inwazyjnie, jak to możliwe, stawiając dobro pacjenta na pierwszym miejscu. Pacjent powinien stosować się do zaleceń lekarskich.

Kiedyś najważniejsze było szybkie przeprowadzenie zabiegu, a urządzenia i metody zmniejszające dolegliwości bólowe i usprawniające gojenie nie były znane. Współczesne podejście do zabiegów chirurgicznych jest nastawione w dużej mierze na uzyskanie jak najlepszych odczuć pacjenta po danym zabiegu. Także „Keep calm and trust your dentist”.